مقاومتر کردن سیستمهای کشاورزی در برابر شوک؛ درسهایی از همهگیری COVID-19
گزارش وضعیت غذا و کشاورزی فائو (SOFA) در سال 2021، شکنندگی سیستمهای کشاورزی را آشکار و راهحلهایی برای نحوه مقابله با شوکهای ناگهانی ارائه میکند.
به گزارش روابط عمومی انجمن حبوبات ایران، کشورها باید سیستمهای کشاورزی خود را در برابر شوکهای ناگهانی مانند آنچه در طول همهگیری کووید-19 شاهد بودیم انعطافپذیرتر کنند، شوکهایی که به عنوان عامل اصلی آخرین افزایش برآوردهای جهانی گرسنگی ظاهر شده است. بر اساس گزارش جدیدی که توسط سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) منتشر شد، بدون آماده سازی مناسب، شوک های غیرقابل پیش بینی همچنان سیستم های کشاورزی را تضعیف خواهد کرد.
بر اساس این گزارش، امروزه تقریباً 3 میلیارد نفر وجود دارند که توانایی پرداخت یک رژیم غذایی سالم را ندارند. گزارش 2021SOFA تخمین می زند که اگر یک شوک، درآمد را تا یک سوم کاهش دهد، یک میلیارد نفر دیگر به آن ها خواهند پیوست. علاوه بر این، در صورت بروز اختلال در خطوط حمل و نقل، هزینه های غذا می تواند برای 845 میلیون نفر افزایش یابد. این گزارش شوکها را بهعنوان «انحرافات کوتاهمدت از روندهای بلندمدت که اثرات منفی قابلتوجهی بر سیستم، وضعیت رفاه مردم، داراییها، معیشت، ایمنی و توانایی مقاومت در برابر شوکهای آتی دارد» تعریف میکند. به عنوان مثال می توان به حوادث شدید آب و هوایی، افزایش بیماری ها و آفات گیاهی و حیوانی اشاره کرد.
حتی پیش از شیوع کووید-19، جهان در مسیر تحقق تعهد خود برای پایان دادن به گرسنگی و سوء تغذیه تا سال 2030 قرار نداشت و فراوانی و شدت چنین شوک هایی در حال افزایش است.
سیستم های کشاورزی جهان، شبکه پیچیده ای از فعالیت های مربوط به تولید محصولات کشاورزی غذایی و غیر غذایی و همچنین ذخیره سازی، پردازش، حمل و نقل، توزیع و مصرف آن ها، سالانه 11 میلیارد تن غذا تولید و میلیاردها نفر را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم مشغول به کار می کند.
این گزارش با تجزیه و تحلیل عواملی مانند شبکههای حمل و نقل، جریانهای تجاری، در دسترس بودن رژیمهای غذایی سالم و متنوع، شاخصهای تابآوری سیستمهای کشاورزی را در بیش از صد کشور ارائه میکند. در حالی که کشورهای کم درآمد به طور کلی با چالش های بسیار بزرگ تری روبرو هستند، یافته ها نشان می دهد که کشورهای با درآمد متوسط نیز در معرض خطر هستند. به عنوان مثال در برزیل 60 درصد از ارزش صادرات این کشور تنها از یک شریک تجاری حاصل می شود. اگر ضربه ای به کشور شریک وارد شود، گزینه های کمتری برای آن باقی می ماند. حتی کشورهای پردرآمد مانند استرالیا و کانادا به دلیل فواصل طولانی در توزیع مواد غذایی در معرض خطر قرار دارند. برای تقریباً نیمی از کشورهایی که توسط کارشناسان فائو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، بسته شدن پیوندهای شبکه حیاتی، زمان حمل و نقل محلی را تا 20 درصد یا بیشتر افزایش میدهد و در نتیجه هزینهها و قیمت مواد غذایی را برای مصرفکنندگان افزایش میدهد.
نکته کلیدی در اینجا تنوع منابع ورودی، تولید، بازارها و زنجیره تامین است، زیرا تنوع مسیرهای متعددی را برای جذب شوک ها ایجاد میکند. حمایت از توسعه شرکتهای کوچک و متوسط کشاورزی، تعاونیها و کنسرسیومها به حفظ تنوع در زنجیرههای ارزش کشاورزی داخلی کمک میکند.
یکی دیگر از عوامل کلیدی اتصال است. شبکههای مرتبط با مواد غذایی کشاورزی با تغییر منابع عرضه و کانالهای حملونقل، بازاریابی، ورودیها و نیروی کار، سریعتر بر اختلالات غلبه میکنند.
در نهایت، افزایش ظرفیتهای تابآوری خانوادههای آسیبپذیر برای تضمین جهانی عاری از گرسنگی حیاتی است و می توان از طریق بهبود دسترسی به دارایی ها، منابع درآمدی متنوع و برنامه های حمایت اجتماعی در صورت بروز شوک این مهم را انجام داد.